Jan van Beveren was Nederlands beste doelman ooit, die toverballen uit de kruising plukte, een stijl had sierlijk als een balletdanser: een rank en soepel lichaam met enorme lenigheid, lange en krachtige bovenbenen, ongeëvenaarde reflexen, grote sprongkracht, tweebenig, alle ballen klemvast, uitworpen tot voorbij de middenlijn. Vederlicht zweefde de legendarische doelman door het luchtruim. KLM-piloten konden er jaloers op zijn. Er waren mensen die speciaal naar het voetbalstadion kwamen om Jan van Beveren te zien keepen. Jan van Beveren was voor vele andere keepers een soort maatstaf. "Hij was qua aanleg één van de besten van de wereld", meende kenner Willem van Hanegem. Een geweldenaar en prachtkeeper. Jan van Beveren, de keeper waarvan elke voetballiefhebber zijn kwaliteiten hoog beoordeelde kreeg uiteindelijk nooit de waardering die hij verdiende.
Jan van Beveren werd geboren in Amsterdam op 5 maart 1948. Hij groeide op in de Argonauten straat in Amsterdam-Zuid. Het gezin van Beveren verhuisde in 1958 naar Emmen in Drenthe. De vader van Jan van Beveren was Wil van Beveren die de 6e plaats veroverde in de finale van de 200 meter sprint op de Olympische Zomerspelen van 1936 in Duitsland. Op de Europese kampioenschappen in Parijs in 1938 was er een 4e plaats op de 100 meter en miste van Beveren senior net het podium. Verder was Wil van Beveren 3x Nederlands kampioen, 1x op de 100 meter en 2x op de 200 meter. Na de atletiek loopbaan van Wil van Beveren ging hij de sportjournalistiek in. Aanvankelijk bij Sport & Sportwereld en vanaf 1958 bij de Emmer Courant.
Wil van Beveren junior is de oudere broer van Jan van Beveren. Hij voetbalde bij de amateurs van VV Emmen. Gedurende de seizoenen 1965-1966 en 1966-1967 voetbalde hij voor Sparta Rotterdam. Vervolgens 3 seizoenen voor SVV Schiedam waarvan de eerste 2 seizoenen in de Eerste Divisie en zijn laatste seizoen in Schiedam in de eredivisie. Tot slot nog 3 seizoenen in de Eerste Divisie bij SC Heerenveen van 1970-1971 tot en met 1972-1973.
Jan van Beveren begon met keepen in de jeugd van VV Emmen (1959-1963). Hij zou de rest van zijn carrière keeper blijven. Jan van Beveren begon in de C7, maar werkt zich snel omhoog. Via de hoogste jeugdelftallen belandt hij bij het 1e elftal. Na het vertrek van eerste keeper Teun van der Duin naar Veendam heeft dan trainer Henk Drewes in het seizoen 1963-1964 een groot probleem. Dat probleem wordt verergerd als reservekeeper Jan Hindreks geblesseerd is en de derde doelman Hennie Duit minder presteert. Op de trainingen heeft trainer Henk Drewes allang gezien dat Jan van Beveren een geweldig keeperstalent is. Hij geeft de tiener daarom het vertrouwen voor de uitwedstrijd in Leeuwarden tegen Rood Geel. Op 15-jarige leeftijd kwam hij dan al uit voor het 1e elftal van VV Emmen. Dat vertrouwen blijkt terecht. Jan van Beveren staat na zijn debuut nog 4x tussen de palen en is er grotendeels verantwoordelijk voor dat Emmen uit 22 duels nog 18 punten pakt. Daardoor wordt degradatie uit de 1e klasse C voorkomen.
Het seizoen 1964-1965 verloopt geweldig. De gebroeders van Beveren hebben een basisplaats en met deze twee uitblinkende broers wordt Emmen kampioen van de 1e klasse C. Na een slopend seizoen eindigen Emmen en Zwaagwesteinde met 30 punten uit 22 wedstrijden op een gedeelde 1e plaats. Er komt een beslissingswedstijd in Hoogezand. Emmen wint uiteindelijk met 2-1. Als beloning voor het kampioenschap mag Emmen deelnemen om de strijd om de algehele amateurtitel van Nederland. In een competitie van 6 ploegen eindigen Jan van Beveren en zijn teamgenoten op de 5e plaats. Van 1963 tot 1965 behoort van Beveren bij de A selectie van VV Emmen. Wanneer er een conflict is met het bestuur en de trainer van VV Emmen wil Jan van Beveren weg bij VV Emmen, zijn broer Wil van Beveren achterna naar Sparta Rotterdam. VV Emmen weigerde alle medewerking en hield het supertalent maandenlang buiten het veld. Uiteindelijk vertrekt van Beveren toch einde van het seizoen in 1965 bij VV Emmen.
Presteren op jonge leeftijd blijft niet alleen dan in Drenthe onopgemerkt. Op 14 februari 1965 bezoekt een scout van Sparta Rotterdam de wedstrijd Alcides-VV Emmen 1-1. De Sparta-scout schrijft het volgende op in zijn notitieboekje: 'Goed aanvoelen, goed vangen en opstellen. Rustige, fantastische reactie. Kan een groot doelverdediger worden.' Een andere Sparta-scout is op 21 maart 1965 na afloop van de in 2-2 geëindigde wedstrijd tegen Zwaagwesteinde nóg positiever over Jan van Beveren. ' Enorme capaciteiten, geen enkel zwak punt. Geen moment aarzelen.'
Jan van Beveren vertrok dan in de zomer van 1965 naar Sparta Rotterdam, waar hij 2 seizoenen zijn broer Wil van Beveren treft bij de A selectie. De gebroeders van Beveren hebben in het seizoen 1965-1966 de Schot William Gordon Thompson als trainer en in het seizoen 1966-1967 staat Wiel Coerver voor de groep. Bekende spelers waar de gebroeders van Beveren mee samen spelen bij Sparta zijn onder andere Pim Doesburg, Hans Eijkenbroek, Theo Laseroms en Gerard van de Kerkhof (de oudere broer van Willy en René van de Kerkhof). Jan van Beveren vertelde ooit; "ik kwam op mijn 17e naar Rotterdam met het idee: ik kijk het anderhalf jaar aan of het bevalt. Een soort carrièreplanning. Ik ben met hart en ziel begonnen en heb er zelfs het laatste jaar van de HBS voor laten schieten, tot grote ergernis van mijn ouders. Ik heb me er aardig doorheen geslagen, met behulp van mijn broer Wil, in die totaal nieuwe omgeving. Ik ben een enorme individualist, een self made man. Het liefst doe ik álles alleen. Ik ben ook eigenwijs, ook voor mezelf. Vind ik iets wit en andere zeggen met goede argumenten dat het zwart is dan blijft het voor mij toch wit."
"Bij Sparta werd Wiel Coerver mijn trainer, die man was dag en nacht met voetbal bezig. Ik trainde drie keer per dag met hem. Ik moet zeggen dat hij van grote invloed is geweest op mijn carrière. De absoluutheid waarmee Wiel Coerver de voetballerij benaderde, leidde ten slotte tot persoonlijke problemen. We gingen uit elkaar, Wiel Coerver vertrok bij Sparta."
Pim Doesburg zou in de zomer van 1967 de concurrentiestrijd met Jan van Beveren verliezen. Samen met Gerrie ter Horst zou Pim Doesburg in een spelersruil met PSV betrokken worden. Pim Doesburg en Gerrie ter Horst gingen van Sparta naar PSV, terwijl Lambert Verdonk en Miel Pijs de omgekeerde weg bewandelden. Uiteindelijk zou er voor Gerrie ter Horst geen akkoord komen betreffende het salaris en werd Gerrie ter Horst uit de deal teruggetrokken en bleef hij alsnog bij Sparta Rotterdam. Het laatste seizoen in Rotterdam zou Jan van Beveren bij Sparta nog onder interim-trainer Pim Visser en vervolgens vanaf februari 1970 onder de Duitse trainer George Kessler keepen. Jan van Beveren zou 4 seizoenen voor Sparta uitkomen van 1966-1967 tot einde van het seizoen 1969-1970. In zijn periode bij Sparta ontpopte Jan van Beveren zich tot een groots doelman. Op 19-jarige leeftijd 29 november 1967 debuteerde Jan van Beveren al voor het Nederlands elftal en een glorieuze toekomst bij Oranje leek voor hem weggelegd.
Ingaande het seizoen 1970-1971 kwam Jan van Beveren bij PSV terecht. Daar waar Ajax en Feyenoord ook geïnteresseerd waren koos hij voor PSV. Voor een recordbedrag van 1 miljoen gulden ging hij van Sparta naar PSV. Hij werd als het ware geruild met Pim Doesburg, die terugkeerde naar Sparta. Rotterdam. Pim Doesburg was 3 jaar eerder nota bene van Spangen vertrokken om plaats te maken voor toen het grote talent Jan van Beveren. De periode seizoenen 1970-1971 t/m 1979-1980 was Jan van Beveren tien seizoenen keeper bij PSV van het eerste elftal. Achtereenvolgens waren zijn trainers bij PSV, Kurt Linder, Kees Rijvers en Jan Reker (interim-trainer). Onder trainer Kees Rijvers was Jan van Beveren zeer succesvol. Nadat Kees Rijvers bij PSV als trainer bij was gekomen bouwde die gestaag aan een zeer sterke selectie dat als team de 1e grote succesperiode bij PSV in de geschiedenis bracht. De selecties in de succes jaren bij PSV bestond in verschillende samenstellingen diverse seizoenen uit de gerenommeerde namen als
André van Gerven, Gerrie Deijkers, Peter Kemper, Kees Krijgh jr, Björn Nordqvist, Wim van den Dungen, Noud van Esdonk, Adrie van Kraaij, Pleun Strik, Ralf Edström, Harry Lubse, Eef Mulders, Paul Postuma, Bent Schmidt Hansen, René van de Kerkhof, Willy van de Kerkhof, Willy van der Kuijlen, Jan Poortvliet, Bertus Quaars, Geo de Leeuw, Huub Stevens, Peter Dahlqvist, Nick Deacy, Guy François, Ton van Engelen, Willy Janssen, Ton Wouters, Arthur Hoyer, Tom Smits, Torbjörn Nilsson, Jean Willrich, Ernie Brandts en Toine van Mierlo.
Jan van Beveren zou 46 wedstrijden in Europees verband voor PSV uitkomen. 11 in de Europacup l, 14 in de Europacup ll en 21 in het UEFA Cup toernooi. In de seizoenen 1970-1971 en 1974-1975 bereikt Jan van Beveren met PSV de halve finales van het Europacup ll toernooi. In 1971 is Real Madrid over twee wedstrijden te sterk. In Eindhoven werd het 0-0, maar in Madrid verloor PSV met 2-1. In 1975 is Dinamo Kiev te sterk, in Kiev wint Dinamo met 3-0 en in Eindhoven wint PSV met 2-1. In het seizoen 1975-1976 bereikt Jan van Beveren met PSV de halve finale van het Europacup l toernooi. In 1976 is AS Saint-Étienne net te sterk, in Saint-Étienne wint AS Saint-Étienne met 1-0 en in Eindhoven bleef het 0-0. In 1978 veroverd Jan van Beveren met PSV de UEFA Cup ten koste van SC Bastia op het eiland Corsica blijft het 0-0 en in Eindhoven wint PSV met 3-0.
Na tien seizoenen bij PSV vertrok Jan van Beveren in 1980 naar de Verenigde Staten om daar verder te gaan met zijn actieve keeperscarrière. PSV bood Jan van Beveren veel geld om bij te tekenen, maar zijn beslissing was al genomen. Hij was klaar in Nederland. Naar eigen zeggen ging hij niet op de vlucht, maar bedreigingen aan zijn persoon en aan het adres van zijn kinderen waren hier medeoorzaak van, ontstaan uit affaires bij het Nederlands elftal.
De prijzen van Jan van Beveren bij PSV onder trainer Kees Rijvers.
Na 10 seizoenen bij PSV vertrok Jan van Beveren naar de Verenigde Staten, van 1980 tot 1983 kwam hij uit voor Fort Lauderdale Strikers in de North American Soccer League (NASL). Fort Lauderdale stuurde hem een paar kaartjes om te komen kijken. In Amerika kwam Jan van Beveren tot rust tot zijn eigen verbazing. ‘’Verhuizen naar Amerika was het laatste waaraan ik had gedacht, ik was er nog nooit geweest. Ik stapte het vliegtuig uit en dacht: Wauw, wat een heerlijke warmte! Ik ging naar het voetballen kijken en zag Beckenbauer, Pelé, Cruijff en Marinho spelen, voor 72 duizend mensen in New York. Ik ben gebleven en ik kan je niet vertellen hoe fantastisch het was. Van hi-ha-hondelul naar een publiek dat op de banken stond voor je. Fantastisch!'
Na aftakeling van de Amerikaanse competitie NASL besluit Jan van Beveren zijn contract niet te verlengen. De seizoenen 1984-1985 en 1985-1986 kwam Jan van Beveren uit voor Dallas Sidekicks in de zaal de Major indoor Soccer League. Zo beëindigde Jan van Beveren in 1986 zijn actieve keeperscarrière.
Jan van Beveren maakte op 29 november 1967 op 19-jarige leeftijd zijn debuurt in het Nederlands elftal. Hij speelde in totaal 'slechts' 32 interlands, vanwege een ruzie over ongelijke behandeling tussen hem en PSV-ploeggenoot Willy van der Kuijlen enerzijds en de toenmalig Ajacieden Johan Cruijff en Johan Neeskens anderzijds. Dit noodzaakte het tweetal van PSV het Nederlands elftal in 1974 voortijdig te verlaten, terwijl Jan van Beveren tot op dat moment ruim 6 jaar onbetwist nummer 1 in het doel van Oranje was.
Het conflict verhinderde ook meermaals nieuwe selecties na het WK 1974. Jan van Beveren speelde oefeninterlands en kwalificatiewedstrijden voor het WK 1970, het EK 1972, het WK 1974, het EK 1976 en het WK 1978. Uiteindelijk zou Jan van Beveren nooit actief zijn op eindtoernooi. Als gevolg van het conflict bij het Nederlands elftal ontving Jan van Beveren in 1978 ook doodsbedreigingen en dreigementen aan het adres van zijn kinderen, wat hem er mede toe bracht Nederland te verlaten.
Jan van Beveren is er van overtuigd dat eindeloos oefenen de basis is van alle succes. "Dat ik de top heb bereikt, heb ik mede te danken aan mijn 2 jaar oudere broer die miljoenen ballen op me geschoten heeft. Natuurlijk speelt talent ook een rol, maar je moet blijven oefenen om iets te bereiken. Ik ken niemand die de top heeft bereikt, die niet dag en nacht geoefend heeft. Alle grote spelers zijn 'selfmade'. Ze hebben zelf eindeloos getraind om zo goed te worden. Dat geldt eigenlijk voor alle sporten. Wij voetbalden vroeger vóór school, tussen de middag en na school op straat. Als het half 6 was, riep mijn moeder me binnen om te eten. We propten wat boterhammen naar binnen en gingen weer voetballen tot het donker was. Dat ging zo dag in dag uit."
Jan van Beveren kreeg vaak het verwijt dat hij bang was om zijn doel uit te komen. Hij was één voortreffelijke lijnkeeper, maar niet meer dan dat oordeelden veel journalisten.
Jan van Beveren: 'Dat is de grootste flauwekul die er bestaat! Ik speelde bij PSV in de meest aanvallende ploeg van Nederland, stond altijd op de 16 meter. En als er iemand bij de voorzetten kon komen, dan was ik het. Maar mijn kracht lag op de lijn, dat is waar. Ik vond het heerlijk als ze van dichtbij keihard op me schoten. Dié ballen pakken, was fantastisch. Van het etiket lijnkeeper kom ik nooit meer af. Maar ik was een complete keeper, ik heb mezelf niet een bepaalde stijl opgelegd of opgedrongen. Ik speelde zo, dat was ik. Maar wat wil je? Van mijn 6e tot mijn 16e heb ik 24 uur per dag gekeept. Anders mocht ik niet meedoen. Voetballen kon ik niet, ik was een geboren keeper. Je reactiesnelheid, sprongkracht, lichaamsbouw - daarmee word je geboren.'
Na zijn voetballoopbaan bleef Jan van Beveren in de Verenigde Staten wonen in Dallas en zette daar een postzegelhandel op. Hij werkte ook als keeperstrainer voor verschillende Amerikaanse (amateur)clubs, vaak bij de jeugdafdelingen. Jan van Beveren was ook enige tijd keeperstrainer van FC Dallas, dat dan actief is in de Major League Soccer. Privélessen gaf "Yawn" van Beveren ook, vanaf 2007 was hij in dienst bij Spindletop Select Soccer in Beaumont Texas. Jan van Beveren was daar aan het hoofd van een vijftal trainers, die samen 21 elftallen trainden.
Jan van Beveren overleed uiteindelijk aan een hartstilstand op 26 juni 2011. Hij werd op 63-jarige leeftijd door gezinsleden dood aangetroffen achter de computer in zijn woning in Beaumont.
*Hans van Breukelen over Jan van Beveren, "Jan was voor mij één van mijn idolen, waar ik met waanzinnig veel plezier naar keek, hij pakte veel ballen klemvast. Dan werd hij als het ware één met zo'n bal. Dat was bijna kunst als je dat zag."
*René van de Kerkhof is ontstemd. "Ik heb er geen woorden voor. Jan van Beveren was een uniek man. In het veld was hij haast onpasseerbaar. Als hij mee naar Duitsland was geweest, waren we in 1974 als wereldkampioen teruggekomen."
Op zondag 2 augustus 2015 is in het FC Emmen-stadion een tribune naar de legendarische doelman Jan van Beveren vernoemd.
Eerder uitgebrachte verhalen in de rubriek 'Wat eens d'oude glorie' zijn te vinden via www.supver-psv.nl/nl/nieuws/dossiers/oude-glorie.html.
Walter Kuijpers
Laatst bijgewerkt : 5 aug 2021 - 11:07
