Jan Poortvliet werd geboren op 21 september 1955 in het Zeeuwse Arnemuiden. Poortvliet groeide op als oudste zoon in een gezin met 7 kinderen, in de oude kern van het vissersdorp Arnemuiden in de wijk Tuindorp. Met voetbal kwam Poortvliet al snel in aanraking door dat zijn vader Klaas Poortvliet voetbalde in het 1e elftal van VV Arnemuiden. Klaas Poortvliet was een zeer getalenteerde vaak scorende spits.
Met zijn 7 jaar ging Poortvliet voetballen bij de pupillen van VV Arnemuiden. Op zijn 15e jaar was er dan al zijn debuut in het 1e elftal van VV Arnemuiden. Ondanks zijn voetbaltalent was er nog niet direct de gedachte aan een carrière als profvoetballer. Poortvliet ging na zijn schoolopleiding werken als leerling-timmerman in de bouw. Zijn voetbalkwaliteiten en talent werden al snel door vele gezien. Wanneer dan Poortvliet 16 jaar oud is werd hij uitgenodigd voor een test wedstrijd voor 16 en 17-jarigen door de KNVB in Zeist. Als voorstopper kwam hij zo in de belangstelling van diverse profclubs.
1.WK) Wanneer was het voor u duidelijk dat u het betaalde voetbal zou gaan bereiken en hoe stond uw omgeving hierachter?
JP) Mijn vader die voetbalde bij VV Arnemuiden werd als voetballer gevraagd voor NOAD Tilburg en VV Baronie Breda. Alleen de moeder van mijn vader, mijn oma hield dit tegen. Wanneer ik zelf dan óók kansen krijg om me verder te ontwikkelen op hoger niveau in het voetbal steunt mijn vader mij wél volledig.
2.WK) Uw vader die zelf ook voetbalde hielp die u in uw begin jaren?
JP) Mijn vader ging altijd met mij mee. Hij was zelfs mijn trainer in de B-jeugd bij VV Arnemuiden.
3.WK) Met welke clubs heeft u gesproken voordat uw keuze viel op PSV, wat gaf de doorslag om voor PSV te kiezen?
JP) FC Twente '65, Feyenoord, NAC Breda en PSV toonden belangstelling. Met NAC Breda heb ik zelfs een gesprek gehad. Dan volgt er bij PSV op een zaterdag een proeftraining waarbij ook PSV manager Ben van Gelder aanwezig was. Na afloop volgt er een gesprek met mij en Ben van Gelder. Diezelfde dag kwam alles rond en tekende ik een contract bij PSV, ik was toen 17 jaar oud. Bij PSV begon ik toen in het beloften elftal.
4.WK) Wanneer u bij PSV een contract ondertekent waar verbleef u toen om te wonen, want Arnemuiden in Zeeland was een flinke afstand?
JP) In een kostgezin kwam ik bij een weduwe vrouw, daar werd ik geplaatst door PSV. In het begin mocht ik er niks, maar later heb ik met deze vrouw een hele fijne band mee op gebouwd. Vijf jaar heb ik daar gewoond. Michel Valke en Adri Koster kwamen er af en toe óók eten. We gingen ook vaak met zijn drieën naar een restaurant eten.
5.WK) Wie van PSV had u gescout en welke trainers bij PSV had u voor dat u bij het 1e elftal van PSV kwam?
JP) Henk de Jonge had mij gescout en hij was óók mijn trainer bij het 2e elftal van PSV.
Poortvliet maakt zijn debuut onder trainer Kees Rijvers in het 1e elftal van PSV op 25 januari 1975 in de thuiswedstrijd tegen Sparta. Hij kwam in de 68e minuut in het veld voor Kees Krijgh jr. PSV won de wedstrijd met 1-0 door een doelpunt van Harry Lubse in de 90e minuut. Het eerste doelpunt voor PSV maakte Poortvliet in het seizoen 1975/1976 tegen Eindhoven (24 augustus). In de 89e minuut maakte hij het laatste doelpunt namens PSV. Hij was in die wedstrijd in de rust in het veld gebracht voor Peter Dahlqvist. Vervolgens kreeg Poortvliet snel een vaste basisplaats in het 1e elftal van PSV. Uiteindelijk zou Poortvliet tot november 1983 bij PSV verblijven.
Onder trainer Kees Rijvers is Poortvliet mede zeer succes vol met PSV. Hij wordt in totaal 3x landskampioen en wint één keer de KNVB Beker en zelfs één keer de UEFA Cup.
Kees Rijvers vertelt over Poortvliet dat hij Johan Cruijff uit de wedstrijd had gespeeld in de halve finale van het UEFA Cup toernooi tegen FC Barcelona in 1978. Hij kon eigenlijk iedereen uit de wedstrijd spelen. Zo ook in de finale tegen het Franse SC Bastia waar hij Johnny Rep de baas was. Poortvliet zelf vertelde hierover, "mijn rol was eigenlijk meestal de beste speler van de tegenstander uitschakelen." Het seizoen 1977-1978 werden Poortvliet zijn directe tegenstanders in de UEFA CUP Zbigniew Boniek (Widzew Lodz), Paul Breitner (Eintracht Braunschweig), Jürgen Sparwasser (1. FC Magdeburg), Johan Cruijff (FC Barcelona) en Johnny Rep (SC Bastia). Allemaal grote spelers die door Poortvliet geneutraliseerd werden.
6.WK) Bij PSV voetbalt u met grote historische namen als Jan van Beveren, Ton van Engelen, André van Gerven, Pim Doesburg, Peter Kemper, Wim van den Dungen, Björn Nordqvist, Ernie Brandts, Gerrie Deijkers, Nick Deacy, Peter Dahlqvist, Guy François, Bertus Quaars, Geo de Leeuw, Willy Janssen, Kees Krijgh jr, Adrie van Kraaij, Huub Stevens, Pleun Strik, Harry Lubse, Willy en René van de Kerkhof, Willy van der Kuijlen, Ralf Edström, Bent Schmidt Hansen, Paul Postuma, Hans Segers, Piet Wildschut, Berry van Aerle, Jan Heintze, Rob Landsbergen, Arthur Hoyer, Jung Moo Huh, Adrie Koster, Toine van Mierlo, Tom Smits, Willy Scheepers, Ton Lokhoff, Michel Valke, Gerrie Dijkstra, Erwin Koeman, Frans van Rooij, Hallvar Thoresen, Jurrie Koolhof, Ruud Geels, Erik-Jan van den Boogaard, Mart van Duren, Hans Smulders, Edwin van Berge Henegouwen. Als u zo al die namen leest dan zijn dat toch veel namen waar u mee heeft samen gevoetbald en die veel betekend hebben in de voetballerij?
JP) Geweldig om mee te maken, nog altijd contract met Adrie Koster, Ernie Brandts, Harry Lubse en Willy en René van de Kerkhof.
7.WK) Terugkijkend op uw PSV-periode waren de begin jaren zeer succesvol met veel prijzen, na 1978 ging het minder bij PSV. Waardoor verklaart u dat het succes daarna uitbleef?
JP) Persoonlijk wanneer ik terugkwam uit Argentinië ben ik getrouwd. Op vakantie naar Spanje, daar iedere dag voetballen op het strand. Ik had een lang en zwaar seizoen achter de rug. Ik raakte overtraind. Als groep waren we niet constant en we moesten eigenlijk verantwoordelijkheid nemen. Iedereen was ondergeschikt geweest aan Willy van der Kuijlen en René van de Kerkhof eerdere seizoenen. Het team was niet meer in dezelfde chemie als de seizoenen ervoor.
8.WK) U heeft Kees Rijvers, interim-trainer Jan Reker, Thijs Libregts en wederom Jan Reker als trainer gehad. Hoe was u ervaring met deze trainers?
JP) Kees Rijvers was in alles top. Als interim-trainer gaf Jan Reker me het vertrouwen op het middenveld. Door hem kwam ik weer terug bij de selectie van het Nederlands elftal voor het EK in Italië 1980. Thijs Libregts paste niet bij PSV. Na het EK 1980 in Italië was er belangstelling voor mij van het Engelse Nottingham Forest. Jan Reker en Manager Kees Ploegsma hadden mij dit niet vertelt, ze wilden mij behouden. Later kwam dit naar buiten, ik had dat geaccepteerd.
9.WK) Twee keer zit PSV bijna in de finale van het KNVB Beker toernooi waar Ajax nipt 2x PSV verslaat dit kwam hard binnen bij PSV mede omdat sinds 1978 de landstitel uitbleef (seizoen 80/81 en 82/83)?
JP) Na het succes seizoen 1977-1978 was het daarna vaak net niet, terwijl we er soms dicht bij zaten. Het geluk viel niet aan onze zijde.
Het restant van het seizoen 1983-1984 voetbalt Poortvliet ook in de Eredivisie. In november 1983 is er een overstap van PSV naar Roda JC onder trainer Hans Eijkenbroek.
Roda behaalt dat seizoen een negende plek in de Eredivisie en Poortvliet maakt één doelpunt namens de Limburgers. Meest bekende namen van medespelers dan bij Roda JC zijn ondermeer Jimmy Calderwood, Leo Degens, Eugène Hanssen, René Trost, Rene Hofman, Eugène Marijnissen, Martin van Geel en John Eriksen.
10.WK) U raakte seizoen 1983-1984 uw basisplaats kwijt onder trainer Jan Reker, wat was trainer Reker zijn uitleg en welke speler nam uw positie over bij PSV?
JP) Arie Haan was gehaald en moest spelen. Ik zou in de grote wedstrijden spelen, Europees uit tegen Ferencvárosi TC en uit tegen Feyenoord in de competitie.
Ik speelde de eerste paar wedstrijden nog in de Eredivisie, maar raakte daarna mijn basisplaats kwijt. Zo kreeg ik woorden met trainer Jan Reker en dan ben ik geen makkelijke Zeeuw. Ik vond dat ik te weinig speeltijd kreeg. Zo kwam er een verhuur aan Roda JC.
11.WK) Bij Roda JC voetbalt u relatief kort, waarom beëindigde uw periode bij Roda JC zo snel?
JP) Ik was uitgeleend en einde van het seizoen zou ik weer terug gaan naar PSV. Uiteindelijk wilde ik niet meer terug en het is er ook niet meer van gekomen.
12.WK) Ging u transfer vrij naar Olympique Nîmes?
JP) Mijn transfersom was zo'n 300.000, --gulden.
De seizoenen 1984-1985, 1985-1986, 1986-1987 voetbalt Poortvliet 3 seizoenen in de Franse Division 2. Hier heeft hij te maken met de Franse trainers Pierre Barlaguet (1982-1984) Marcel Domingo (1984-1986) De Deen Kristen Nygaard (1986-1987).
*Seizoen 1984-1985, 3e plaats Division 2 Groep B > Poortvliet 34 competitiewedstrijden 4 doelpunten
*Seizoen 1985-1986, 6e plaats Division 2 Groep A > Poortvliet 31 competitiewedstrijden 9 doelpunten
*Seizoen 1986-1987, 6e plaats Division 2 Groep B > Poortvliet 32 competitie wedstrijden 2 doelpunten
Oud PSV-speler Ton Lokhoff zit seizoen 1986-1987 in de selectie.
13.WK) U kende Ton Lokhoff van uw PSV periode. Wanneer Lokhoff dan ook naar Olympique Nîmes komt heeft u daar met hem vooraf overgesproken over hoe het was bij Olympique Nîmes?
JP) Het 3e seizoen voor mij bij Olympique Nîmes was Kristen Nygaard de trainer. Ik tipte hem dat Ton Lokhoff te halen was bij PSV, ik kende hem natuurlijk van mijn tijd in Eindhoven. Zo is dat contact gekomen. Met Kristen Nygaard en Ton Lokhoff had ik een fijne band, we aten vaak samen. Thuis, maar meer in restaurants.
14.WK) Na 3 seizoenen bij Olympique Nîmes zocht u een nieuwe uitdaging? Hoe kwam het contact met Antwerp FC tot stand?
JP) Frans van Rooij die mij kende van PSV tipte trainer George Kessler en zo kwam het contact tot stand.
*Seizoen 1987-1988 voetbalt Poortvliet 1 seizoen bij Antwerp FC in de Belgische Eerste Klasse onder de Duitse trainer Georg Kessler.
Op de ranglijst is er een 3e plaats, Poortvliet komt tot 34 competitie wedstrijden waarin hij 7x scoort. Antwerp FC plaatst zich voor het UEFA Cup toernooi. Bij Antwerp FC zit dan ook oud PSV speler Frans van Rooij in de selectie die daar uitgroeit tot een vedette.
15.WK) Een 3e plaats in de Eerste Klasse met Antwerp FC wat UEFA Cup plaatsing bracht dat moet toch gezien worden als een geweldige prestatie?
JP) Een zeer goed seizoen waar we met de winterstop zelfs bovenaan stonden. Met hoog pressievoetbal waren we ijzersterk de 1e seizoenshelft. Na de winterstop verloren we snel 5 punten in het toen 2 puntensysteem. Frans van Rooij, toch wel de ster, was enkele wedstrijden geblesseerd en dat was voelbaar. We pakten het daarna wél weer op en werden sterk 3e in de competitie daar waar er een landstitel had in gezeten.
*Seizoen 1988-1989 voetbalt Poortvliet één seizoen bij AS Cannes in de Franse Division 1 onder de Franse trainer Jean Fernandez. Op de ranglijst is er een 12e plaats, Poortvliet komt tot 36 competitiewedstrijden waarin hij 3x scoort. In de Coupe de France strand AS Cannes in 1/16 finale over 2 wedstrijden tegen FC Mulhouse.
16.WK) Eerder voetbalt u 3 seizoenen in de Division 2 in Frankrijk bij Olympique Nîmes. Komt het door een sterk seizoen bij Antwerp FC dat u benaderd werd door AS Cannes? Hoe kwam dit contact met AS Cannes dat dan in de Division 1 voetbalt?
JP) Ik was benaderd door AS Cannes en was zo goed als rond. Toen kwam FC Mulhouse en ik werd getest en had er een gesprek, voor 400.000, -- gulden wilde ze me overnemen. Toen kreeg ik een schuldgevoel naar AS Cannes omdat ik daar al eigenlijk ver mee rond was. Ik heb toen zelf salaris ingeleverd en tóch voor AS Cannes gekozen. Daarbij trainer Jean Fernandez van AS Cannes wilde me al eerder hebben. Met Olympique Nîmes scoorde ik in de thuiswedstrijd 2x tegen AS Cannes en ik had indruk op Fernandez gemaakt vandaar zijn belangstelling voor mij.
17.WK) Waarom beëindigde uw periode bij AS Cannes al na 1 seizoen?
JP) In Frankrijk mocht je toen maar 15 spelers onder contract hebben. Ik raakte geblesseerd, een gebroken kaak. Er werd zo een extra speler gehaald en zo raakte ik eigenlijk overbodig door mijn blessure.
Seizoen 1989-1990 voetbalt Poortvliet één seizoen bij Eendracht Aalst in de Belgische Tweede Klasse onder de Belgische trainer André van Maldeghem. Op de ranglijst is er een 10e plaats, Poortvliet komt tot 20 competitiewedstrijden waarin hij 3x scoort. (André van Maldeghem is trainer tot oktober 1989, Jan Poortvliet maakt het seizoen af als speler-trainer).
18.WK) Wat was de reden dat trainer André van Maldeghem stopte als trainer, hoe werd u benaderd om als speler-trainer het seizoen af te maken? Hoe heeft u dat ervaren deze dubbele functie?
JP) Eendracht Aalst moest promoveren en het bestuur gaf ontslag aan trainer André van Maldeghem. De spelersgroep stelde mij voor als speler-trainer.
19.WK) Waarom maar één seizoen gebleven bij Eendracht Aalst?
JP) Een beroerde ervaring speler-trainer. Belangen werden geschreven in de kranten. Ik ging mijn eigen weg als trainer, er waren enkele spelers geblesseerd en we voetbalden goed met de vervangers. De kranten schreven dat toen de geblesseerde spelers weer fit waren dat die moesten voetballen. Ik ging daar niet in mee. Het was zelfs zo dat ik de 2e keeper wilde opstellen dat mocht niet van het bestuur. Toen ben ik op de tribune gaan zitten het hoefde zo voor mij niet meer. Toch heb ik die wedstrijd zelf nog meegedaan en kwam van de tribune af. Uiteindelijk heb ik het seizoen wel afgemaakt.
De seizoenen 1990-1991, 1991-1992 voetbalt Poortvliet 2 seizoenen bij VC Vlissingen/VCV Zeeland in de Eerste Divisie.
Trainer Jo Jansen
*Seizoen 1990-1991, 20e plaats Eerste Divisie > Poortvliet 37 competitiewedstrijden 3 doelpunten. KNVB Beker 2e ronde VC Vlissingen-FC Groningen 1-3
Trainers Louis Verstraaten, Bert Pentury
*Seizoen 1991-1992, 20e plaats Eerste Divisie > Poortvliet 23 competitiewedstrijden 1 doelpunt. KNVB Beker 2e ronde VCV Zeeland-SV Meerssen 2-3 n.v.
20.WK) Hoe ervaarde u 2 seizoenen betaald voetbal in 'uw' Zeeland? Was het frustrerend dat er 2 seizoenen 2x een laatste 20e plaats was in de Eerste Divisie? Daarlangs ging de club ook nog eens failliet. U wens om betaald voetbal uit te oefenen in Zeeland was altijd groot geweest.
JP) We begonnen heel goed het 1e seizoen, maar daarna nam de ellende de overhand. Financieel ging het niet goed met de club, bij en randzaken werden overheersend. Dit had invloed op de prestaties. Ik had heel graag in Zeeland iets moois neer willen zetten, maar het slaagde helaas niet.
21.WK) Terugkijkend op uw voetbalcarrière als club voetballer lijkt me het dat u een sterk lichamelijk gestel had omdat u veel seizoenen boven de 30 competitiewedstrijden voetbalde. Was dat door uw beleving van de voetbalsport en had u daarlangs een hoge pijngrens?
JP) Mijn pijngrens was absoluut hoog en daarnaast was mijn overlevingsdrang was groot om te willen voetballen. Ook was ik weinig geblesseerd. Seizoen 1980-1981 raakte ik tijdens PSV-NEC 0-0, 3 september 1980 geblesseerd, een spierblessure waar normaal 4 tot 6 weken voorstaat. Ik wilde absoluut meedoen in de uitwedstrijd in het UEFA Cup toernooi tegen Wolverhampton Wanderers op 1 oktober 1980. Ik heb veel op de massagetafel gelegen en met een sproeier mijn spier behandeld. Ik slaagde in mijn missie, ik deed mee de uitwedstrijd tegen Wolverhampton Wanderers de hele wedstrijd. We verloren helaas met 1-0 maar thuis hadden we al gewonnen we met 3-1 en daarom gingen we door naar de 2e ronde.
Poortvliet komt tot 19 interlands voor het Nederlands elftal en voetbalt 6 wedstrijden op het WK van 1978 in Argentinië daarnaast ook 1 wedstrijd op het EK van 1980.
22.WK) Hoe was het voor de geselecteerde spelers van het Nederlands elftal dat Johan Cruijff en Willem van Hanegem er in 1978 er niet bij waren. Zij waren in 1974 het WK in Duitsland zeer belangrijk geweest, wat deed dat persoonlijk met u, gaf dat u meer kans op speeltijd?
JP) Persoonlijk vond ik het erg jammer dat Johan Cruijff en Willem van Hanegem er op het WK in 1978 niet bij waren. Van Hanegem zou te horen hebben gekregen van Bondscoach Ernst Happel dat hij waarschijnlijk de eerste twee wedstrijden in Argentinië niet zou spelen. Daar stond van Hanegem niet achter en zou dan alleen maar ergernis voor de groep zijn vond van Hanegem zelf. In de voorbereiding had ik nog een oefenwedstrijd met van Hanegem samengespeeld.
Dat zij er beide niet bij waren had niet direct invloed op speeltijd voor mij. Hugo Hovenkamp was geblesseerd en daarom kwam ik aan mijn wedstrijden op het WK in Argentinië.
23.WK) Wanneer Johan Cruijff niet meegaat naar het WK van Argentinië is er door de geselecteerde PSV-spelers Adrie van Kraaij, Ernie Brandts, Willy en René van de Kerkhof, Harry Lubse en Jan Poortvliet nog een poging gedaan bij Bondscoach Ernst Happel om toch Willy van der Kuijlen en Jan van Beveren bij de definitieve WK selectie te krijgen?
JP) Nee niet mogelijk. Bondscoach Ernst Happel was gewoon een man van eigen keuzes dat was niet haalbaar. Daarbij ik zelf en Ernie Brandts waren nog broekies. Alleen Willy en René van de Kerkhof hadden meer krediet door hun langere ervaring, maar nee een poging tot hun terugkeer zat er niet in.
24.WK) Wanneer u terugkijkt op het WK van Argentinië in 1978 wordt er vaak gezegd dat het Nederlands elftal daar nooit had kunnen winnen in de finale tegen Argentinië. Hoe kijkt u daar op terug en wat is uw mening daar over?
JP) Dat we daar niet konden winnen was onzin. Schiet Rob Rensenbrink die bal niet op de paal maar binnen dan waren we ‘’ gewoon ‘’ Wereldkampioen. Desondanks was de sfeer daar wel dreigend. Mede doordat René van de Kerkhof met een gipsen manchet zou voetballen waar moeilijk over werd gedaan. Ikzelf heb nog nooit in een wedstrijd zo hard gespeeld als in die wedstrijd, dat bracht deze wedstrijd mee door alles er om heen.
25.WK) Wanneer u terugkijkt op uw interlandcarrière bent u tevreden over uw gespeelde wedstrijden of had er meer ingezeten?
JP) Frankrijk-Nederland 2-0 WK Kwalificatie 18 november 1981 deed ik mee. We verspeelde daar de kans op WK Kwalificatie in Spanje 1982. Mijn laatste interland was Nederland-Griekenland 1-0 (vriendschappelijk) 14 april in Eindhoven. De nieuwe lichting Frank Rijkaard, Ruud Gullit, Gerald Vanenburg deden mee. Er had altijd meer ingezeten, maar dat is mede ook bepalend of je als land plaatst voor een toernooi. Daarbij voetbalde je als land toen minder interlands dan deze huidige tijd.
26.WK) Wanneer besloot u om na uw actieve voetbalcarrière trainer te worden?
JP) Na mijn ervaring met Eendracht Aalst hoefde het niet meer. Maar na mijn 2 seizoenen met VCV Zeeland ben ik toch aan de trainerscursus begonnen. Met mij samen onder meer de lichting Martin Jol, Louis Coolen, Mario Verlijsdonk, Frank Arnesen, Mark Wotte en Robert Verbeek.
27.WK) Hoe kijkt u terug op uw trainerscarrière, wat noemt u hierin hoogte- en dieptepunten?
JP) Kampioen met FC Den Bosch, na competitie met Stormvogels Telstar, Helmond Sport en FC Eindhoven. Teleurstellend was het in Engeland bij Southampton waar ik moest aanvangen met een sterk verjongd team in de Championship. Erg jonge spelers waarmee ik aan de slag moest doordat het bestuur wilde verjongen, dat had invloed op de prestaties. Desondanks hebben wel vele later de Premier League gehaald. Adam Lallana (Premier League Southampton FC, Liverpool FC) Morgan Schneiderlin (Premier League Southampton FC, Manchester United, Everton FC) Andrew Surman (Premier League Wolverhampton Wanderers, Norwich City, AFC Bournemouth) zijn hier voorbeelden van.
28.WK) Persoonlijk was voor mij als PSV supporter op zaterdag 8 mei 1982 de wedstrijd PSV-Sparta 2-1 mijn 1e wedstrijd ooit die ik van PSV gezien heb in het Philips stadion.
U Jan Poortvliet deed de hele wedstrijd mee. Het was een bijzondere wedstrijd. Sparta speler David Loggie had een zware schoppartij met Huub Stevens waarbij beide een rode kaart kregen en Loggie een zeer lange schorsing. Herinnert u deze gebeurtenis nog? Bijzonder in deze wedstrijd was dat bij Sparta Adri van Tiggelen, René van der Gijp meespeelden, beide later speler van PSV. Dick Advocaat later 2 periodes trainer van PSV. Verder natuurlijk Louis van Gaal dat hoeft geen uitleg te hebben die kent iedereen. Dus later bleek dat dit een bijzondere wedstrijd eigenlijk was.
JP) Wat ik me zeker herinner dat David Loggie geen zuivere speler was en zo vaak agressief voetbalde.
29.WK) Jan Poortvliet dank voor uw medewerking aan dit interview over uw carrière als profvoetballer en professioneel voetbaltrainer.
JP) Graag gedaan en succes.
Walter Kuijpers
Laatst bijgewerkt : 1 dec 2021 - 12:45
