Nieuws

Oude glorie: interview Paul van Kemenade

31 mei 2023 - Door: MD

De Herdgang is het trainingscomplex van PSV aan de noordkant van Eindhoven, nabij landgoed De Wielewaal aan de Oirschotsedijk. Gelegen in een bosrijke omgeving waar PSV als voetbalclub zijn basis heeft. De familie van Kemenade heeft een prominente rol bij PSV aangaande het beheer van het complex.

WK) Je ouders Harrie en Mies van Kemenade, waar zijn zij geboren en wat voor school opleiding hebben zij gedaan? Alvorens zij bij PSV terecht kwamen, wat hebben zij voorheen gedaan als werk?

PvK) Mijn vader is geboren in Acht. Wij wonen als ons hele leven in Acht. Mijn moeder is geboren in Son en Breugel. Een broer van mijn vader is getrouwd met een zus van mijn moeder. Vroeger zeiden ze voor de grap weleens van een bruiloft komt een bruiloft, maar dat waren twee hele grote families, want bij mijn moeder thuis hadden ze 11 kinderen en bij mijn vader thuis hadden ze 15 kinderen. Mijn moeder heeft de meisjesschool, de huishoudschool gedaan en mijn vader heeft de Mulo gedaan. Zij zijn beide al vrij snel gaan werken, en zijn beide geboren in 1934. Bijzonder is dat ze allebei op dezelfde dag jarig zijn namelijk 18 oktober.

Mijn vader moest vroeger thuis meehelpen op de boerderij. Vervolgens is mijn vader al vrij snel groenteboer geworden, dus die ging met paard en wagen door Woensel. Dat heeft hij heel lang gedaan maar dat werd op een gegeven moment minder. Verder hadden wij een groentewinkel thuis. De voorkamer van mijn vader en moeder was een groentewinkel geweest. Mijn moeder stond daar groenten en fruit te verkopen, daar zijn ze op een gegeven moment mee gestopt.

Daarna is mij vader bij Philips gaan werken. Als eerste heeft hij op Strijp S gewerkt bij Galvano waar hij spullen galvaniseerde. Dat heeft hij heel lang gedaan in ploegen en toen hij in ploegen werkte is hij gaan bijverdienen op de Welschapsedijk, een sportpark wat nu een golfbaan is.

WK) Hoe zijn Harrie en Mies bij PSV terecht gekomen en hoe hebben zij dit ontwikkelt als een volledige baan tot uitbater van trainingscomplex De Herdgang?

PvK) Bij het Philips zomeravond voetbal op de Welschapsedijk is mijn vader gaan mee helpen. Zijn zwager had hem dat gevraagd en mijn vader kreeg daar geld voor. 's Avonds waren daar wedstrijden en dan moest mijn vader in de kantine mee helpen. Dat deed hij en toen is hij vervolgens afgekeurd bij Philips en in de WAO terecht gekomen. Daarna is hij met mijn moeder op de Welschapsedijk de kantine gaan bemannen. PSV zat daar toen ook, met de kleedkamer van het eerste elftal er langs. Dat was zo eind jaren 70 in de tijd van Willy van der Kuijlen en Jan van Beveren. Mijn vader was daar 's morgens vroeg de vloer aan het dweilen want de avond er voor was er iets te doen geweest en was de deur al vroeg open. Zo kwam als eerste bijvoorbeeld Jac van de Ven de oud masseur van PSV binnen lopen en dan was het "heey Jac koffie" vervolgens kwam er een trainer en spelers binnenlopen voordat ze naar de kleedkamer liepen. Mijn vader had de televisie aanstaan en er lagen wat kranten en zo groeide het automatisch. Zo kwamen iedere morgen spelers en stafleden voordat ze gingen trainen zo een bakske koffie drinken.

Sportcomplex Welschapsedijk werd afgestoten door Philips in 1983, waar toen het eerste elftal van PSV en Jong PSV en de jeugdopleiding trainde. Dat park werd verkocht door Philips. Philips had 5 parken in Eindhoven en daar wilde ze vanaf, want ze wilde maar één of twee parken overhouden. Toen heeft Philips PSV naar De Herdgang laten gaan en toen is besloten om de jeugd en amateurs naar Tegenbosch te laten gaan en de profs naar De Herdgang. Toen vroeg Kees Ploegsma sr aan mijn vader en moeder of ze hier samen met zijn tweeën op De Herdgang het spelershome wilde runnen, dat was in 1983. Dat kwam omdat het al klikte op de Welschapsedijk en Kees Ploegsma sr kreeg wel in de gaten van als wij iemand moeten hebben dan een stel de voorkeur heeft. Op de Welschapsedijk deden mijn ouders ook 's middags de lunch maken wat steeds serieuzer werd. Als de eerste elftal spelers twee keer moesten trainen vroeg trainer Jan Reker destijds, "heey Harrie kunnen we hier tussen de middag niet wat biljarten of tafeltennissen, dan laat ik de spelers hier." Zo bleven de spelers over op de Welschapsedijk en zo is het ontstaan en dat kreeg een vervolg op De Herdgang met het spelershome. Zo ging het 's morgens om 8.30 uur open, en er was koffie met een plakje cake en het krantje en na het trainen standaard lunchen.

WK) Het concept hoe je vader en moeder op hun manier De Herdgang vorm gaven, hoe zou je dat kunnen omschrijven?

PvK) Dat zeg ik eigenlijk altijd heel simpel, "doe maar normaal dan doe je al gek genoeg" dat was een beetje het motto. Mijn ouders komen uit de oorlogstijd, die waren helemaal down to earth. Laagdrempeligheid, gastvrijheid een beetje vaak met cynische humor, maar wel goed zorgend met alles wat met PSV te maken had verder met een beetje geborgenheid. Dat was vooral te danken aan hun herkomst in redelijke armoede opgegroeid en dan krijg je "doe maar normaal dan doe je al gek genoeg" en dat is in de voetbalwereld wel eens andersom. Dus als er dan mensen rondlopen die gewoon down to earth zijn dat wordt dan als heel prettig ervaren.

WK) PSV is bekend om zijn traningscomplex De Herdgang als bron van rust, warmte en genegenheid kun je deze club cultuur beschouwen als het DNA van PSV? Er wordt gesproken over familieclub PSV, wat ontstaan is op De Herdgang?

PvK) Wij zijn hier gaan trainen in 1983, dit complex lag maar 3,5 kilometer van het stadion af in een bosrijke omgeving, dat is voor trainers met hun staf gewoon heel prettig werken. Je kunt hier in alle rust je voorbereiden. Ik denk dat de ligging van het complex in combinatie met een beetje net buiten het centrum zorgt voor een hele prettige werksfeer.

WK) Hoe was het voedingspatroon van de spelers in de beginperiode? Hadden zij invloed in wat er geserveerd werd?

PvK) Mijn vader en moeder gingen gewoon een lunch maken voor de spelers en daar hoorde ook gewoon een gehaktbal of een kroket bij. Pas in een later stadium gingen wij hier sportmaaltijden bereiden. In de begintijd was er een warme lunch, met altijd wel iets lekkers, maar dat had toen niks met sportvoeding te maken. Het echte kantelpunt met sportvoeding is denk ik zo'n jaar of 10 geleden gekomen met dat de eerste diëtiste hier binnen liepen. We zijn hier in 2002 beginnen te verbouwen, toen werd het hier wat professioneler, maar voor 2002 kookte wij voor de spelers en dan maakten wij bijvoorbeeld spaghetti voor de spelers selectie en dat deden we uit eigen initiatief. Zo hadden we zelf verschillende recepten, we zorgden zo wel dat de spelers koolhydraten kregen voor de wedstrijd. Dat was niet helemaal uitgekristalliseerd, nu werken we met menu's, maar dat was toen niet.

WK) In al die jaren dat je ouders De Herdgang aanstuurde, hoe gingen zij mee in de tijd van modernisering van het complex als ook sportvoeding die veranderde?

PvK) Toen dat kantelpunt kwam waren mijn ouders er niet meer bij. 

WK) De band tussen de voetballers en je ouders was zeer bijzonder in de geest van dat spelers zich thuis voelden op De Herdgang. Naast hard werken was er ook ruimte en tijd voor ontspanning, bijvoorbeeld door een potje kaarten met Harrie.

PvK) René van der Gijp, Ruud Gullit, Jac van de Ven en mijn vader deden graag vaak bonaken als ze 's middags klaar waren. 

WK) In hoeverre waren je ouders betrokken bij het voetbal zelf? De week voor een belangrijke wedstrijd of de euforie na een overwinning? Wanneer er een slecht seizoen gaande was of na een verlies wedstrijd, hielden zij daar afstand van of konden zij spelers steunen of een compliment geven?

PvK) Mijn vader ging natuurlijk wel altijd naar de wedstrijden, hij liep rond bij de kleedkamer. De dag na de wedstrijd was het hier op De Herdgang vooral rust bewaren dat was eigenlijk het belangrijkste. Dat was gewoon het zelfde na een winst of verliespartij. Gewoon normaal blijven gedragen en niet in de emotie meegaan is het devies.

WK) Je hebt zelf een administratieve opleiding gedaan en hebt voorheen 8 jaar als hoofd administratie gewerkt bij afvaldienstverlener Van Gansewinkel maar uiteindelijk was het niet de werkplek om daar je pensioen te bereiken.

PvK) Ik was controller, zo was ik hoofd administratie bij van Gansewinkel. Dat hield eigenlijk in dat we dan daar maandelijks moesten rapporteren. Iedere maand resultaatrekeningen en balansen maken. Dat gaf eigenlijk iedere maand wel stress om te rapporteren. Dan had je gerapporteerd en dan begon drie weken later het spel weer van vooraf aan. Op een gegeven moment was ik wel klaar met elke keer dat repeterende verhaal. Toen zei ik tegen mijn toenmalige baas dat ik wilde stoppen, maar niet wetende wat ik zou gaan doen. Mijn baas zei, "we gaan iets anders voor jou zoeken want jij gaat niet weg", er werkte daar toen al zo'n 1000 mensen.

WK) Het is je vader die vraagt of je de nieuwe uitbater van de Herdgang wilt worden. Wanneer heb je deze stap toen gezet en is je zus Liesbeth toen gelijktijdig met jou begonnen?

PvK) Toen ik thuis kwam met verhaal dat ik wilde stoppen bij van Gansewinkel toen zei mijn vader, "neem mijn baan maar over dan stop ik er mee" hij was toen 65 jaar. Mijn zus Liesbeth werkte eerst bij Schuitema, zij heeft in 1995 mijn moeder vervangen. Zij deed hier koken en spaghetti maken omdat mijn moeder rustiger aan wilde gaan doen, die was toen ongeveer 60 jaar oud. Ik zelf ben in 1999 hier op De Herdgang begonnen om zo mijn vader op te volgen, niet wetende dat mijn vader steeds iedere dag bleef komen. Er veranderde niet zoveel alleen wel in de financiële structuur, mijn vader ging uit de zaak, maar kwam wel elke dag langs.

WK) Je ouders zijn toch nog lang betrokken gebleven bij De Herdgang, gaven zij jou en je zus wel de vrijheid om het op jullie manier te gaan doen of ging het in dezelfde stijl door?

PvK) Ja, mijn moeder kwam bijna nooit meer. Heel af en toe om nog wat mee te helpen, maar niet vaak meer. Mijn vader zat hier elke dag. Mijn vader omschreef het als; ‘’ ik kom weer even in de weg lopen ‘’.

WK) Waren je ouders altijd aanwezig bij zowel de uit- als thuiswedstrijden? Hoe werd de catering verzorgd in die tijd van je ouders bij Europese uitwedstrijden?

PvK) Mijn ouders gingen bijna nooit naar uitwedstrijden, wel naar de thuiswedstrijden. 

Het hotel waar de spelersselectie verbleef daar werd de catering geregeld. We zijn wel al heel lang (zo'n 20 jaar) geleden begonnen met een kok van het toenmalige Maison van den Boer. Dan werd door PSV kok Jan van Leuken mee genomen naar de hotels waar de selectie verbleef. Zo probeerde die contact te leggen met het hotel en de keuken. Hij is zo'n 20 jaar met Mart van de Heuvel mee gegaan. Nu hebben wij sinds 3 jaar Kevin Daems, die staat nou in de keuken hier en dat is onze vaste kok, die gaat ook mee naar uitwedstrijden. 

WK) Wanneer je vader komt te overlijden is er een indrukwekkende uitvaart waar veel oud PSV coryfeeën bij aanwezig zijn. De indruk die je ouders hebben achtergelaten is bijzonder en zij worden door vele enorm gewaardeerd. Je vader is ook Lid van Verdienste bij PSV.

PvK) Zowel bij mijn vader als mijn moeder hebben een indrukwekkende uitvaart gehad. Mijn moeder overleed anderhalf jaar na mijn vader. Bij mijn vader kwam een afvaardiging van de spelersgroep destijds zoals met Gini Wijnaldum en Memphis Depay omdat mijn vader nog 2 weken voor hij stierf hier nog rondliep. Mijn vader die was er iedere dag en mijn moeder niet. Toen mijn moeder begraven werd waren er wel heel veel oud-spelers zoals Ruud van Nistelrooij en Jan Heintze. Bij mijn moeder was het heel mooi, want Toon Gerbrands die was vrij nieuw toen bij PSV en schreef toen op Twitter een bericht; ‘’ vandaag getuige geweest van een indrukwekkend afscheid van Mies, nu kom ik er achter wat familiegevoel betekend ‘’.

Hans van Breukelen had een prachtige speech over mijn moeder, Björn van der Doelen die zong het liedje Als ge ooit van Gerard van Maasakkers live in de kerk en dat was heel mooi. Het werd zo een indrukwekkende kerkdienst.

Mijn vader werd officieel benoemd tot Lid van Verdienste begin 21^e eeuw. Dan krijg je twee plaatsen toegewezen op de Ere tribune. Ron Verkerk en Harry van Raaij reikten dan op een supportersavond deze oorkonde dan uit. Het was heel apart omdat mijn vader Lid van Verdienste werd terwijl hij zelf eigenlijk zelfstandig ondernemer was, dat maakte het wel van een bijzondere aparte status.

WK) Wanneer je zelf met je zus Liesbeth begint als uitbater van De Herdgang ken je de omgeving al goed mede omdat je ouders daar altijd gewerkt hadden en er ook nog waren toen jij daar begon. Was dat een voordeel om zo in de sfeer van De Herdgang te groeien?

PvK) Luc Nilis zei een keer als compliment; " wij kwamen pas na 2 a 3 maanden erachter dat jij Paul hier aan het mee draaien was." Dat ging zo geruisloos dat niemand dat direct in de gaten had. Dat was mede omdat mijn vader steeds iedere dag hier nog aanwezig was.  

WK) In alle jaren als uitbater van De Herdgang krijg je te maken met de constante verandering van voeding van topsporters. Zijn jullie daar nauw bij betrokken jaarlijks, is dat dan met een heel team aan mensen waarmee je dit bespreekt?

PvK) Je hebt wel veranderingen, maar die zitten meer in de functionaliteit. Ruud van Nistelrooij at bijvoorbeeld op wedstrijddagen 3 uur voor de wedstrijd met de selectie in het stadion. Vroeger was dat hier op De Herdgang. Een trainer verandert een bepaalde werkwijze, maar wij zijn wel nauw betrokken bij zulke zaken.

WK) Heeft u invloed op voedingsmiddelen waar u deze besteld bij leveranciers? Ben u gebonden of is er ook een vorm van vrije keuze?

PvK) Vrije keuze, wij hebben afspraken met vaste leveranciers. Wij kopen zelf in, daar heeft de club geen bemoeienis mee. Wij verkopen gewoon eten en drinken aan de club, en krijgen per lunch betaald. Kevin Daems, de kok is bij ons in dienst, maar hij wordt eigenlijk ook door PSV weer ingehuurd via ons. Die zorgt eigenlijk samen met de diëtist voor het menu. Ze kijken samen naar het programma van een week en zo maken zij menu voorstellen en die werken wij uit. Wij weten zo nu al wat we donderdag, vrijdag, zaterdag aanstaande moeten gaan bereiden.

WK) Naast uitbater van De Herdgang de profkant en jeugdkant bent u ook actief bij horeca gelegenheden De Verlenging en Caffee 1913 in het Philips stadion hoe combineer je dit alles?

PvK) Caffee 1913 dat bestaat niet meer, dat hebben we 4 jaar gedaan. Daar kwam toen een schoenenwinkel in. We hebben nu nog in het stadion eetcafé De Verlenging, mijn vrouw en mijn zwager die zijn daar vaak aanwezig. Mijn tweelingzus Liesbeth en ik zijn heel veel hier aan de profkant van de Herdgang. Ik zelf ben ook regelmatig aanwezig aan de kant van het jeugdcomplex. 

We moeten het natuurlijk goed plannen allemaal. Tijdens een wedstrijddag doe ik eerst mee de sportmaaltijd mee bereiden in het spelershome in het stadion, in samenwerking met Hutten catering. Daarna loop ik naar De Verlenging, twee uur voor begin van de wedstrijd en daar ben ik dan mede gastheer.

WK) U heeft op de kandidatenlijst van het CDA gestaan voor de gemeenteraadsverkiezingen heeft dat u iets gebracht?

PvK) Nee, ik ben niet in de raad gekomen. Ik kwam 41 stemmen te kort, anders was ik rechtstreeks in de gemeenteraad gekomen. Dan had ik een kiesdeler gehad en was ik rechtstreeks in de gemeenteraad gekomen. Ik heb nooit begrepen hoe ik het überhaupt zou moeten combineren, maar ze vroegen mij om een soort lijstduwer te worden en toen zei ik dat ik alleen zou mee doen als ik ook echt in de gemeenteraad zou komen. Ik stond op plek 40 op de kieslijst, maar ik had meer stemmen in mijn ééntje dan de nummers 5 en 6 op de kieslijst samen opgeteld. In het begin vond ik het jammer dat het niet gelukt is maar nu niet meer.

WK) Wanneer Jong PSV voetbalt op vrijdag avond en de jeugd elftallen in het weekend hun wedstrijden voetballen, zijn dat dagen die veel inzet vragen?

PvK) Ik doe meestal het uitvak mee met mijn zoon omdat ik daar zelf bij wil zijn. Dat zijn uitsupporters en dan doe ik de catering van het uitvak bij Jong PSV. 

WK) PSV organiseert jaarlijk het internationaal jeugdtoernooi de Otten Cup. Zijn zulke evenementen hoogtijdagen voor u?

PvK) Stervensdruk is het tijdens de Otten Cup dat is gewoon volle bak. We hebben best veel mensen van ons zelf om alles te bemannen.

WK) Dagelijks heeft u contact met de trainingsstaf van PSV en de selectie spelers, hoe bent u zelf als supporter van PSV? Bent u altijd bij wedstrijden er bij in het stadion, bij thuis wedstrijden of uit wedstrijden? Hoe is uw eigen fanbeleving? 

PvK) Wanneer PSV verliest dan baal ik wel, maar ik ben het wel na een uur kwijt. Vroeger had ik er langer last van dan nu. Alle thuiswedstrijden ben ik aanwezig want dan ben ik in De Verlenging gastheer, en ik kan dan de wedstrijd wel gewoon bekijken. Wel kijk ik heel vaak van binnen op een stoel en naar een scherm, enige nadeel is dat er een paar seconden vertraging op de tv zit.

WK) U loopt al een hele tijd rond binnen PSV. Zijn er bepaalde mensen (spelers, (oud) medewerkers, coryfeeën) waar u een speciale band mee heeft opgebouwd?

PvK) Ik merk wel dat de lichting waar bij de mensen langdurig bij de club zijn blijven hangen zeg maar en nog soms zijn dat ik daar met sommige naast het voetbal mee om ga. Bijvoorbeeld een John de Jong, Jan Vennegoor of Hesselink, Arnold Bruggink, Theo Lucius, Björn van der Doelen, Chris van der Weerden, Phillip Cocu dat zijn mensen waar ik nog heel veel mee om ga ook buiten het voetbal. Nu is het verloop heel snel, tegenwoordig is een speler vaak binnen een aantal seizoenen weer vertrokken. Een leuk voorbeeld René Eijkelkamp die heb ik eigenlijk pas leren kennen toen hij assistent-trainer hier was niet in zijn tijd als speler en daar heb ik nu nog heel veel contact mee. Ik ga regelmatig naar Dalfsen en hij komt ook deze kant op. Fred Rutten heb ik contact mee evenals Guus Hiddink. De oudere generatie dat merk ik wel daar is die band nog steeds mee aanwezig. 

WK) Wanneer plant u uw vrije tijd en vakantie periode in?

PvK) Wij kunnen het beste op vakantie als het voetbalseizoen ten einde is. Dat is in juni en dan heb ik zo'n 3 a 4 weken. Vroeger moest ik in de schoolvakanties vrij nemen in verband met mijn kinderen. Dan was er een break van twee weken, de ene keer was dan mijn zus 2 weken op vakantie en de andere twee ik zelf. Nu kan ik daar wel om heen plannen want mijn kinderen zijn inmiddels weer wat ouder. 

WK) Na al zoveel jaren bij PSV, wil u tot uw gepensioneerde gerechtigde leeftijd dit prachtige werk blijven doen?

PvK) Het antwoord is ja, of dat dan 67 de pensioengerechtigde leeftijd is dat weet ik dan nu nog niet. Ik heb wel een binding met PSV die een vooruitzicht heeft voor een langere periode.

WK) Hoe is de samenwerking met Mart van de Heuvel?

PvK) Mart loopt hier al 35 jaar rond, het contact is heel warm. Mijn ouders die zijn opgegroeid met Mart. Mijn vader heeft 30 jaar met Mart samen gewerkt, echt iedere dag en dat is bij mij en Liesbeth gewoon doorgegaan, wij zien Mart ook bijna iedere dag hier.

WK) Bij deze wil ik u bedanken voor dit interview.

PvK) Graag gedaan.

Eerder uitgebrachte verhalen in de rubriek 'Wat eens d'oude glorie' zijn te vinden via www.supver-psv.nl/nl/nieuws/dossiers/oude-glorie.html.

Walter Kuipers 

Laatst bijgewerkt : 31 mei 2023 - 11:57